Avrupa Bilim Şenliği 2024

Mavi Hackathon

Mavi Hackathon, lise öğrencilerinin İstanbul Boğazı'ndaki su sıcaklığını ölçen bir cihaz inşa etmelerine yönelik uygulamalı bir öğrenme etkinliğidir. Proje, sıcaklık sensörü kullanımından, cihaz için su geçirmez bir kılıf oluşturmaya ve son olarak toplanan verileri analiz etmeye kadar birçok adımı içermektedir. Öğrenciler cihaz üzerinde çalışırken su basıncıyla başa çıkma ve pil ömrünü hesaplama gibi gerçek dünyadaki mühendislik problemlerini çözmeyi öğrendi. Bu da onlara elektronik, programlama ve ekip çalışması gibi alanlarda pratik beceriler kazandırdı.

Ekibimiz, bir bilgisayar laboratuvarında etkinlik için gerekli bütün malzemeleri ve yazılımları temin etti. Öğrencilere gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra, kendi başlarına çalışmaları için süre verildi. İlk aşamada öğrenciler verilerin bir SD karta kaydedilmesi üzerine çalıştılar. Her öğrenci bu aşamayı başarıyla tamamladıktan sonra kullandıkları çipe sıcaklık sensörünü bağladılar. Devreye güç vermesi için pil bağlayarak cihazı tamamladılar.

Su geçirmez muhafaza için devreleri vakumlu poşetlere koydular. Su basıncına karşı koruma sağlamak için poşetlerin içine vakum işleminden önce mineral yağı dolduruldu. Cihazlar bir kafesin içine plastik kelepçelerle sabitlendi ve dalgıçlar tarafından suya indirildi. Cihazlar su sıcaklığını kaydederken, dalgıçlar da kendi aygıtlarını kullanarak su sıcaklığını ve derinliğini kaydetti.

Dalgıçlar kıyıya döndüğünde öğrenciler cihazlarını poşetlerden çıkardı ve kaydedilen verileri okudular.Her öğrenci kendi cihazının kaydettiği verilerine bakarak dalışın yapıldığı en derin noktadaki sıcaklığı tahmin etti. Ödül töreninde bütün katılımcılara plaketler dağıtılırken, doğru cevaba en yakın sonucu bulan üçüne ödüller verildi.

KÖPRÜÜSTÜ REHBERLİ TUR

Herhangi bir amaçla gerçekleştirilecek bilimsel dalış operasyonunda çoğu zaman bir araştırma gemisine ihtiyaç duyulur. Bu yüzden projemizde, kayıt olmuş ziyaretçilere yüksek teknolojili bir gemi kullanma deneyimi sunmayı amaçlamaktadır. Mavide Bilim (Science in Blue) projemizin 27 Eylül 2024 Cuma günü ilk günü yapılması planlanmış Köprüüstü Simülatöründe, oyun tabanlı gerçeğe yakın gemi kullanma deneyimi; Galatasaray Üniversitesi, Denizcilik Meslek Yüksekokulu bünyesinde konuşlu olan STCW gerekliliklerine uygun Köprüüstü Simülatöründe, 25 kişilik ziyaretçi grupları halinde İstanbul Boğazında ve farklı gemileri kullanma deneyimi sunulmuştur.

Genellikle Ticaret gemilerinde köprüüstünde gröev yapan 4 adet güverte branşı zabit bulunmaktadır. Proje gereği kayıtlı ziyaretçilerimize, 4 (Dört) kişilik gruplar ile 30 (Otuz) dakikalık eşsiz ve heyecanlı deneyimle imkânı sunulmuştur. 27 Eylül 2024 Cuma günü, sabah 09:00'da başlayan ve akşam 18:00'e kadar süren rehberli Köprüüstü Simülatör turu, 25 (Yirmi Beş) kişinin laboratuvar olanaklarından faydalanmasına olanak sağlayan 30 dakikalık planlı bir aktivite aralığıyla gerçekleştirildi. Aktivitenin sonunda 200 (İki Yüz)’den fazla kayıtlı ziyaretçiye oyun tabanlı gemi kullanma deneyimi sağlanmıştır. Üniversitemizin Elektronik Seyir Laboratuvarını ve bir GMDSS iletişim laboratuvarının da gösterilmesi ile devam etmiştir.

Organizasyon, proje teklifine göre planlanan aktivite ve kişi sayısına göre tamamlanmıştır. Kayıtlı Ziyaretçilerin çoğu İstanbul ilinden katılım sağlamıştır. Bunun yanı sıra Ege ve Akdeniz bölgelerindeki çeşitli illerden de katılım sağlanmıştır. Aktivite esnasında, sosyal medya aktif olarak kullanılmış olup, kilometrelerce uzaktaki illere katılım sağlanmıştır. Köprüüstü Simulator tesisiyle katılımcılara sadece gemi kullanma ve denize olan sevgi konusunda tavsiyelerde bulunulmamış olup, aynı zamanda denizcilik sektörünü potansiyel bir gelecek kariyer seçeneği olarak değerlendirmeleri için de ilham verilmiştir.

Tea&Talk Sunumları

Galatasaray Üniversitesinde düzenlenen Avrupa Araştırmacı Gecesi kapsamında 27 Eylül 2024 Cuma günü saat 17:00’da dalış bilimi konulu Tea&Talk sunumları gerçekleştirildi. Katılımın halka açık ve ücretsiz olduğu oturumlar oldukça ilgi çekti.

Tea&Talk seanslarından toplamda yaklaşık 150 kişi faydalandı. Çeşitli üniversitelerin Sualtı Teknolojisi bölümü öğrencileri davet edildi ve öğrenciler dalışla ilgili en son araştırmaları dinlemekten büyük fayda sağladılar.

Tea&Talk, saat 16.00'da çay, kahve ve kuru pasta ikramları ile başladı. Sunumlar ise saat 17.00 – 19.00 arasında yapıldı.

Tea&Talk oturumları sırasında Divers Alert Network (DAN) ABD Araştırma Direktörü Dr. Frauke Tillmans, “Dalış Biliminin On Yılı İncelemesi” başlıklı sunumuyla DAN tarafından yürütülen en son çalışmaları anlattı.

Akdeniz Üniversitesinden Dr. Hakan Öniz ve Ceyda Öztosun, Akdeniz'in kültürel mirasına ilişkin sunumları kapsamında araştırma alanlarındaki son arkeolojik bulgulara ilişkin bir sunum gerçekleştirdiler.

Avrupa Birliği destekli PHYPODE projesinin çıktılarından biri olan Dalış Bilimi (Science of Diving) kitabının 3.Bölümünü yazan Dr. S.Murat Egi ticari ve rekreasyonel dalıştan, bunların farklarından, yüzeyden beslemeli dalış sistemlerinden, çan dalışı ve satürasyon tekniklerinden bahsetti.

Boğaziçi Sualtı Araştırma Merkezi (BURC) araştırmacısı B Tekdamar, dalgıçların uyanıklık ve bilişsel işlevlerini belirlemek amacıyla su üstünde ve su altında Titreşim Füzyon Frekansı testi uygulamalarından bahsetti

DAN'ın dalış sağlığı ve güvenliği konusundaki araştırmaları tıp fakültelerinin Hiperbarik Tıp Anabilim Dalı öğrencileri ve öğretim elemanları tarafından ilgi ile izlendi.

Akdeniz Üniversite’sinden gelen araştırmacıların sunumu, Türkiye’deki sualtı arkeolojik çalışmaları hakkında katılımcılara bu konuda bilgi sağladı. Ülkemizin son derece zengin ve gelişmiş olduğu arkeoloji alanında sualtında yapılan çalışmalar büyük beğeni topladı.

Çeşitli dalış disiplinleri ve teknikleri hakkında ayrıntılı bilgiler içeren sunum katılımcıların dalış ile ilgili bilgilerini geliştirerek yeni ufuklar açtı.

Oturumların sonunda katılımcılar aynı akşam yapılan gece dalışı etkinliği için sahile inerek dalışı canlı olarak büyük ekrandan izleme imkanı buldu.

Avrupa Araştırmacı gecesinde, Tea&Talk oturumlarında sunum yapan araştırmacılara, oturumları yöneten Dr. Salih Aydın’a ve tüm katılımcılara bu başarılı etkinliğe katkılarında dolayı proje ekibi olarak teşekkür ederiz.

Boğaz'da gece dalışı

Bu etkinlik için iki ayrı dalış planlandı. İlk dalışın amacı Hackathon yarışmasının sonucunu belirlemek için termoklini tespit etmekti. Dalıştan önce sıcaklık sensörleri ve dalış bilgisayarları hazırlandı. İkinci dalışın amacı su altı görüntülerini kurulmuş olan yüzey sinema sistemine iletmekti. Bu dalıştan önce kıyıya dev bir ekran ve sinema sistemi kuruldu. Okyanus resif iletişim sistemi ve yine bir AB projesi olan DiveSafe projesi için geliştirilen su altı tablet sistemi de bu dalışlardan önce hazır hale getirildi.

İlk dalış iki kişiyle gerçekleştirildi. Dalgıçlar sıcaklık verilerini toplamak için sıcaklık sensörleri ve dalış bilgisayarlarıyla dalışı gerçekleştirdiler. Sensörler 30 metre derinliğe indirildi ve termoklin tespit edildi. Dalıştan sonra sensör verileri Hackathon yarışmasının kazananlarını belirlemek için kullanıldı.

İkinci dalışa iki dalgıç ve bir su altı fotoğrafçısı katıldı. Dalgıçlar su altı tablet sistemi ve tam yüz maskeleri kullandılar. Ayrıca farklı bir yerden boğaza bir su altı robotu konuşlandırıldı. Bu su altı robotundan elde edilen görüntüler yüzeydeki ekrana iletilerek izleyicilerin boğazın derinliklerini keşfetmesi sağlandı. Daha sonra su altı robotu dalgıçlara ulaşarak dalgıçların yüzeyle iletişim kurmasını sağladı.

Sergi Organizasyonu; Sualtı Araştırma ve Dalış Araçları Sergisi

27-28 Eylül 2024 tarihlerinde Mavi Bilim projesinin ortaklarından Galatasaray Üniversitesi'nin ev sahipliğinde Avrupa Araştırmacılar Gecesi programı kapsamında bir sergi düzenlendi. Etkinlik, Galatasaray Üniversitesi Saray Binası Sergi Salonu'nda gerçekleşti. Sergi, ilkokul, ortaokul ve lise öğrencilerinin katılımıyla iki gün boyunca devam etmiştir. Sergi boyunca sergilenen araçlar her saat başı 20'şer kişilik öğrenci gruplarına tanıtıldı. Sergide yer alan tüm su altı araştırmaları ve su altı dalış araçları ve ekipmanları, sergiye gezen her öğrenciye ayrı ayrı tanıtılarak detaylı bilgiler verildi (Foto 3-4-5-6). Sergide ye alan bazı araçlar ise; Portatif Sonar, XRF Cihazı, Bilgisayar ve Televizyonlar, ROV'ler, SCUBA Ekipmanları, Yüzeyden Beslemeli Dalış Ekipmanları, BURC tarafından ağırlıklı olarak AB projesi sırasında geliştirilen DiveSafe Scooter'lar, Akıllı Yüzdürme Kompansatörü, Sualtı Tablet Sistemi gibi yenilikçi cihazlar. , Dalış Bilgisayarları, Yüzey bazlı dalış kontrol panelleri, iletişim cihazları, Akustik Modemler, küçük aletler, hidrolik ve pnömatik dalış aletleri, kompresörler.

Boğaz'da SSBA Kullanılarak Yapılan Bilimsel Dalış Demosu

Bu etkinlik için dalıştan önce yüzey ikmali için sistemler kuruldu. Oksijen kullanarak su altında kesme işlemleri yapmak için eski bir oksijen tüpü sağlandı. Dalgıçlarla su altında iletişimi sağlamak için Ocean Reef su altı iletişim sistemi hazırlandı. Dalış için iki dalgıç ve bir su altı fotoğrafçısından oluşan üç kişi hazırlandı. Su altında kesilecek nesne suya indirildi.

Etkinlik öğrencilerden büyük ilgi gördü. Su altı operasyonlarını yüzeyden canlı izleyebildiler. Dileyen öğrenciler dalgıçlara soru sorabildiler ve dalgıçların yanıtlarını duyabildiler. Kesme işlemi başarıyla tamamlandı. Dalış sırasında ve dalış sonrasında izleyicilerin dalgıçlarla konuşmasına izin verildi. Etkinlikten sonra izleyiciler dalgıçlarla fotoğraf çektirmeye büyük ilgi gösterdi.

İlk ve Orta Okul Öğrencileri için Denizlerin Mirası Atölye Çalışması

İlk ve orta öğretim öğrencileri okyanuslar ve sualtı kültür mirası hakkında ne kadar bilgiye sahipler? Denizlerin Hazinesi Atölye Çalışması, bu sorudan hareketle düzenlenmiştir. Bu bağlamda atölye çalışmasına kayıt yaptırarak katılan 8 – 13 yaş aralığındaki ilk ve ortaokul öğrencilerine okyanus ve sualtı kültür mirası konularında farkındalık kazandırmak amaçlanmıştır.

Atölye çalışması 27 Eylül ve 28 Eylül 2024 tarihinde, Science in Blue projesinin ortaklarından Galatasaray Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen Avrupa Araştırmacılar Gecesinin ikinci gününde saat 13:00 ile 15:00 arasında Saray Binası C 315 numaralı salonda yapılmıştır. Saat 12:30 13:00 saatleri arasında, info desk’te velilerin gözetiminde öğrencilerin etkinliğe kayıtları velilerinin gözetiminde gerekli izinler alınarak yapılmıştır. Saat 13:00 – 13:20 arasında öğrencilerle tanışma seremonisi gerçekleştirilmiş, ardından Science in Blue projesinin amacından kısaca bahsedilmiş ve Denizlerin Mirası Atölye çalışmasının içeriği ve amacı öğrencilere anlatılmıştır. Saat 13:20’de ilkokul ve ortaokul öğrencilerine, okyanus ve sualtı kültür mirası farkındalık seviyelerini belirlemek için test soruları dağıtılmış ve soruları cevaplamaları beklenmiştir. Öğrencilerin testleri cevaplamasının ardından, task lideri tarafından etkinlik soruları ve seçenekleri sesli şekilde okunarak öğrencilerle beraber cevaplamıştır. Testlerin beraber çözümlenmesinin ardından 10 dakika ara verilerek öğrencilere ikramda bulunulmuştur.

Verilen kısa aranın ardından öğrencilere okyanus ve denizlerin tanımı, özellikleri, sualtı kültür mirasının tanımı, içeriği, sualtı kültür mirasının önemi ve korunması konularında farkındalık oluşturmak amacıyla bir sunum yapılmıştır. Sunumun tamalanmasının ardından hediye seramonisine geçilmiştir. Öğrenciler sıra ile davet edilip hazine sandıklarını açarak hediyelerini almışlardır.

Atölye çalışmasına toplamda 20 kişi katılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin ikisi Malatya’dan geri kalan 18 öğrenci ise İstanbul’dan katılım sağlamıştır. Denizlerin Mirası Atölye Çalışması ile öğrencilere okyanuslar ve sualtı kültür mirası hakkında önemli bilgiler verilmiş olup, okyanusların ve sualtı kültür mirasının korunması ve sürdürülebilirliğinin geleceğimiz açısından kilit bir konu olduğuna vurgu yapılmış ve bu konularda farkındalık oluşturulmuştur.

Robotlarla Su Altı Görüntüleme Deneyimi Organizasyonu

Etkinliğin Amacı

Bu etkinlik hem ilkokul ve lise öğrencilerine hem de meraklı vatandaşlara, deniz araştırmalarında kullanılan sualtı robotlarını tanıtmak ve kullanma fırsatı sunmak amacıyla düzenlendi. Sualtı robotları, denizlerin altını keşfetmek ve araştırmalarda veri toplamak için kullanılan robotlardır. Etkinlik sayesinde katılımcılar, bu teknolojiyi yakından tanıma ve pratik yapma şansı buldu.

Hazırlıklar

Etkinlik öncesinde, cuma sabahı erken saatlerde etkinlik alanı hazırlandı. Öğrencilerin deneyimlemesi için bir şişme havuz deniz kenarına kuruldu. Havuz, dalgıç pompası yardımıyla deniz suyu ile dolduruldu. Havuzun yanında, öğrencilerin kullanacağı küçük sualtı robotları hazır hale getirildi. Bu sualtı robotları, havuzun içinde yüzebiliyor ve su altındaki nesneleri hareket ettirebiliyordu. Öğrenciler, sualtı robotlarını kullanırken kameradan canlı görüntüleri izleyebilmeleri için bir bilgisayar da kuruldu. Ayrıca, denizden Boğaz’a bırakılan iki büyük sualtı robotu, su altını keşfetmek isteyen misafir araştırmacılar ve vatandaşlar için hazırlandı.

Etkinlik Süreci

Etkinlik, planlanandan erken, saat 11:30’da başladı. Katılım için önceden kayıt yapılması istenmiş olsa da kayıt yaptırmamış öğrencilerin yoğun ilgisi karşılıksız kalmadı ve onlar da etkinliğe dahil edildiler. Sabah saatlerinde gelen lise öğrencileri, sualtı robotları ilgilendi ve onları kullanma konusunda oldukça meraklıydı. Öğle saatlerinde ise daha çok ilkokul öğrencileri katıldı.

Sualtı robotu kullanımı hakkında kısa bir bilgilendirme yapıldıktan sonra, öğrenciler sualtı robotlarını kontrol etmeye başladılar. Sualtı robotları sayesinde su altındaki nesneleri hareket ettirmeye ve belirli görevleri yerine getirmeye çalıştılar. Bu, öğrenciler için hem eğlenceli hem de öğretici bir deneyim oldu.

Katılımcılar ve Geri Bildirimler

Etkinlik boyunca yaklaşık 75 öğrenci ROV kullanma deneyimi yaşadı. Bazı veliler de etkinlik alanında merak ederek sualtı robotlarını denemek istedi ve bu fırsattan yararlandılar. Cuma ve cumartesi günleri boyunca ise yaklaşık 20 misafir araştırmacı, Boğaz'da su altını keşfetmek için sualtı robotlarını kullandı.

Sonuç

Bu etkinlik, sualtı robotu teknolojisinin geniş bir kitleye tanıtılmasına ve özellikle gençlerin bu alana ilgisinin artırılmasına katkıda bulundu. Öğrenciler, deniz altı keşfi ve robotik teknolojiler hakkında önemli bir deneyim kazandılar. Etkinliğe katılan öğrenciler ve ailelerinden olumlu geri dönüşler alındı, bu da etkinliğin başarılı geçtiğini gösterdi. Gelecekte benzer etkinliklerin düzenlenmesi, gençlerin bilim ve teknolojiye ilgisini artırmak için önemli bir adım olabilir.